Blaty z drewna są w kuchniach chętnie wybierane jako powierzchnia robocza. Jednak gdy lubisz drewno i chcesz dołożyć starań, by służyło przez lata to prawdopodobnie zastanawiasz się czy lepszy jest blat olejowany czy lakierowany. 

Z pewnością blaty drewniane preferują osoby, które dbają o to, by żyć w naturalnym otoczeniu, a dodatkowo doceniają ich ich wytrzymałość i łatwość odnawiania. Bo czy olejowane, czy lakierowane to drewniane blaty kuchenne są ponadczasowe i eleganckie. W dodatku przyjemne w dotyku. Blaty z drewna są również jednymi z najbardziej ekologicznych.

Dlaczego drewniane blaty są EKO?

• Bo są bardzo mało przetworzone

Blat to większe lub drobniejsze elementy z litego drewna, sklejone, wyszlifowane i na koniec zabezpieczone przed wnikaniem wody i brudu. Inaczej mówiąc blat olejowany czy lakierowany – tak jeden, jak i drugi jest niemal w ogóle nieprzetworzony. 

• Bardzo trwałe – używa się ich przez długie lata

Zresztą blaty drewniane bardzo ładnie się starzeją. A jeśli się znudzą można je  modyfikować- podbarwić lub poddać antykowaniu. I z powodzeniem używać nadal. 

• mówi się też, że najbardziej ekologicznymi produktami są te, które już zostały wyprodukowane. A blat drewniany można wykonać również z drewna z odzysku.
• często samodzielnie można je odświeżać
• łatwo je wykorzystać ponownie– na przykład na blat do stolika kawowego, albo nawet na blat do majsterkowania w garażu. A jeśli kiedyś drewniany blat już się naprawdę do niczego nie nada (choć trudno nam w to uwierzyć) to drewno jest oczywiście surowcem biodegradowalnym
• w przypadku europejskich gatunków drewna używanych do stworzenia blatu stosunkowo niewielkie są koszty transportu i ślad węglowy

Jakie drewno wybrać na blat 

Najlepiej rodzime. Z twardych gatunków możemy wybrać dąb, jesion lub buk. Z nich najmniej nasiąkliwy jest dąb i dlatego szczególnie go polecamy.

Z gatunków egzotycznych można wybierać w różnych gatunkach mahoni lub wybrać drewno orzechowe, bądź tekowe (teak). Zwykle rzadziej dostępne jest drewno badi. 

Gdzie kupić blat drewniany

Drewniany blat wykona razem z kuchnią doświadczona pracownia stolarska.

Nie  każdy zakład stolarski umie zrobić blat z litego drewna. Firmy, które bazują na elementach gotowych często nie są wyposażone w maszyny niezbędne do ich sklejenia i wyszlifowania. Pracownie stolarskie skupione wokół INNA Projekt realizują blaty drewniane zgodnie z naszymi projektami. Zapraszamy do obejrzenia przykładów blatów czy to olejowanych czy lakierowanych w galerii naszych kuchni.

Blat można też zamówić w firmach, które oferują półfabrykaty z drewna, a następnie jego obróbkę i montaż zlecić ekipie stolarskiej.

Dwie grupy użytkowników blatów- która z nich jest ci bliższa?

Ostatnio  słuchałam serwisanta w sklepie rowerowym, który porównywał hamulce tarczowe hydrauliczne i v-brake. Na koniec podsumował, że są dwie grupy rowerzystów:

• jedni wolą przez długi czas „mieć święty spokój”, a potem zdać się na profesjonalny serwis
• drudzy wolą mieć sprawy cały czas pod kontrolą i w razie potrzeby samemu dokonać regulacji czy naprawy

Użytkownicy blatów drewnianych mają tak samo jak użytkownicy rowerów. Tym pierwszym bardziej się spodobają drewniane blaty lakierowane. Tym drugim – blaty olejowane. 

Warto więc zastanowić się co się woli:

• gdy to już będzie niezbędne powierzyć renowację blatu ekipie stolarskiej
• dbać o blat samemu i systematycznie.

O każdy blat trzeba dbać

Każdy blat- drewniany, kamienny, stalowy, z płyty laminowanej lub inny- lubi jeśli używasz deski do krojenia. Bo często nawet jeżeli blat nie ulegnie zarysowaniu to nóż stępi się bardzo szybko.

Jeśli chcesz, by blat drewniany przez długi czas nie wymagał odświeżania, chroń go przed gorącymi garnkami i patelniami.

Poza tym blat drewniany należy zabezpieczyć przed wnikaniem wody.

Blat olejowany czy lakierowany – co trzeba o nich wiedzieć 

Ochronić drewniany blat przed wodą można na przykład powlekając go lakierem lub olejem.

Blatu, którego powierzchnia została zabezpieczona lakierem  długo nie trzeba odnawiać. Chyba że lakier zostanie mocno zarysowany. Tak do drewna. Zarysowanie umożliwia wnikania wody w drewno. Nie jest to korzystne, choć poważny kłopot zrobić się może dopiero po wielu latach nieprawidłowego traktowania. I gdy taki blat jest już mocno zniszczony, pojawia się profesjonalna ekipa stolarska. Zdejmuje blat, w pracowni zeszlifowuje lakier i nakłada świeży. Do nas oczywiście również zwracają się w tej sprawie stali Klienci. Poddajemy renowacji blaty, które przed laty zamontowaliśmy w kuchniach realizowanych przez INNA Projekt.

Z kolei olej jest maszynowo wcierany w wierzchnią warstwę drewna i nieco w głąb, a nadmiar oleju ściera się z powierzchni. Środki powierzchniowo czynne, w rodzaju płynu do naczyń, których użyjemy żeby doczyścić brudny blat zmyją zabrudzenia, ale również trochę oleju zabezpieczającego blat. To oznacza, że olej stopniowo się wyciera i trzeba go uzupełniać. Na przykład raz na jakiś czas, zależnie od stopnia zużycia i potrzeb wizualnych po prostu przetrzeć czysty blat ściereczką z odrobiną oleju (specjalnego do blatów, albo nawet spożywczego). To nic wielkiego. Czyli łatwo konserwuje się blat samemu, systematycznie.

A i tak oczywiście można zlecić renowację olejowanego blatu ekipie stolarskiej. Ta przyjedzie, zdejmie blat, minimalnie zeszlifuje wierzchnią warstwę wraz z wcieranymi przez lata olejami, a następnie nałoży nowe oleje. Na koniec wyszlifuje i wypoleruje blat maszynowo. I zamontuje na swoim miejscu.

Trzeba przy tym wiedzieć, że co prawda olej się  wyciera, ale za to blat olejowany w dotyku sprawia wrażenie jakby zupełnie nic nas nie oddzielało od drewna.

A spora część lakierów tworzy jednak bardziej wyczuwalną barierę.

Drewno ma same zalety i jedną wadę…

Warto o niej pomyśleć gdy podejmuje się decyzję: blat olejowany czy lakierowany.

Przez lata projektowania i realizowania kuchni zauważyłyśmy, że blaty olejowane wybierane są przez osoby, którym bliska jest stylistyka hygge, wabi-sabi, czy prowansalska. Czyli decyduje się na nie zwykle ktoś, kto rozumie i akceptuje to, że wszystko się zmienia.

Najpiękniej ujął to jeden z naszych stolarzy, który powiedział:

„Drewno ma same zalety i jedną wadę: do końca swoich dni żyje”. 

Bo prawda jest taka, że nie istnieją rozwiązania, które nie poddają się upływowi czasu. Wiedząc o tym dobrze jest zastanowić się nad własnymi potrzebami i sympatiami, ale też możliwościami i przyzwyczajeniami.

Bo ktoś, kto lubi mieć osobisty wpływ na wiele spraw i ufa pracy własnych rąk  wybierze blat zakonserwowany olejem.

Za to osoba, która kocha drewno, ale nie ma głowy lub czasu by się nim zajmować, wybierze raczej blat lakierowany. 

Zdjęcie: Tom Kurek